Kalp damar hastalıkları nelerdir?

Kalp vücudumuza kan pompalayan bir organdır. Koroner kalp damarları adı verilen damarlar, çalışması için kalbi beslemektedir. Koroner damarlarda, kalpten vücuda kan dağıtan ana aort damarlarda ve dallarında zaman içinde oluşan yağ plaklarına bağlı tıkanmaları sonucu ortaya çıkan hastalıklara kalp ve damar hastalıkları denir.

Kalp, vücudumuz oluşurken anne karnında harekete geçen ilk organımızdır. Diğer organlar, kalp ve damar sistemi etrafında şekillenmeye devam eder. Fiziksel ve ruhsal durum değişikliklerinde çalışmasında belirgin farklılıkları hissettiğimiz bir organdır.

Gerek dünyada gerekse ülkemizde ölüm nedenlerinin başında kalp ve damar hastalıkları geliyor. Kalp atımı dakikada 60’ın altında veya 100’ün üzerindeyse bu tehlike sinyali olabiliyor. Yapılan araştırmalara göre, sadece Avrupa’da yılda 4 milyon kişi bu hastalıktan hayatını kaybediyor. 65 yaş önce kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümler erkeklerde daha sık görülse de, menopoz sonrası kadınlarda da kalpten ölümler hızla artıyor.

Kalbin Çalışması ve Vücuttaki İşlevi

Kalp, vücudumuza gerekli besin maddelerini ve oksijeni sağlayan kanı, dolaşım sistemimiz içinde hareket ettiren, çok dayanıklı kas grubundan oluşan bir pompa. Kalbimiz ortalama 280-300 gram ağırlığıyla sadece yumruğumuz büyüklüğündedir.

Kalbimiz 4 odacıktan oluşuyor. Kalbin kapakları tek yöne açılan kapılar gibi, kanın 4 odacıkta akışını sürekli kontrol ediyorlar. Kulakçıklar küçük pompa, karıncıklar ise büyük pompa işlevi görüyorlar. 

Kalbin sol tarafı temiz kan ile ilgileniyor; gelen temiz kanı organ ve dokulara ulaştırma görevi, kalbin sol tarafında bulunan sol kulakçık ve sol karıncığa ait. Kalbin sağ tarafı ise kirli kan ile ilgileniyor; sağ karıncık ve sağ kulakçık kirli kanı temizlenmek üzere akciğerlere ulaştırmak için görev yapıyor.

En sık rastlanan kalp damar hastalıkları.

Koroner arter hastalığı: Kalbi besleyen üç ana damar sistemi bulunur. Bu damar sistemlerinin iç yüzeyleri yıllar içinde yüksek kolesterol, yüksek kan basıncı ya da sigara gibi zararlı maddelerden dolayı zarar görür ve bu damarlarda değişik derecede darlıklar meydana gelir. Bu darlıklar kritik seviyeye ulaştığında göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, çene ağrısı şeklinde belirtiler ortaya çıkar.

Kalp kapağı hastalıkları: Bu hastalıklar doğumsal nedenlere bağlı olabileceği gibi çocuklukta geçirilen romatizmal hastalıklara, yaşlılığa bağlı kireçlenmeye, çeşitli enfeksiyonlara, kapağın dejenerasyonuna bağlı olarak da görülebilir. Tedavide hastalığın ciddiyetine göre ilaç tedavisi veya cerrahi tedavi uygulanır.

Aort anevrizması: Aort atardamarının duvar yapısında meydana gelen bozulma sonucu bu atardamar çapının normalin iki katına yükselmesine aort anevrizması adı verilir. Yani aort atardamarının balonlaşması anlamına gelir.

Kalp Damar Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Kalp damar hastalıkları, vücudumuzdaki tüm organlara (Örn: kalp, beyin, böbrek vb.) kan götüren yapılar olan damarların daralması, tıkanması veya kireçlenmesi sonucu oluşan hastalıklardır. Kalp damar hastalığı belirtileri kadınlarda ve erkeklerde farklılık gösterebilir (Örn: erkeklerde göğüs ağrısı daha sık gelişirken kadınlarda nefes darlığı, ani aşırı halsizlik ve bulantı vb.). Belirtileri birkaç ana başlıkta toplarsak

Göğüs ağrısı: Kalp damar hastalığının en önemli belirtisidir. Sıklıkla egzersiz, stres, ağır yemek, soğuk hava gibi faktörlerin ardından gelişen göğüs kafesinin ortasında hissedilen baskı, ağırlık, sıkışma, yanma hissi olarak tanımlanır.

Nefes darlığı: Genellikle yürüme ve koşma sırasında hızlı soluma ve buna rağmen rahat nefes alamama duygusu olarak kendini belli ediyor. Göğüs ağrısı şikâyetlerin de olduğu gibi, nefes darlığı da dinlenme halinde gelebiliyor ve bu durum ciddi bir kalp hastalığının habercisi olabiliyor.

Kalp Çarpıntısı: Kalp hızının aniden çok yükselmesi (dakikada 100-300 arası atım gibi) veya çok düşmesi (dakikada 30-40 atım gibi) sonucunda veya düzensiz kalp atışlarına bağlı olarak kalbin olduğu yerde hissedilen çarpıntı duygusudur.

Bayılma: Genellikle ayakta dururken birdenbire bilinç kaybına uğranması, yere yığılma ve kısa bir süre sonra kendine gelme halidir.

Kalpteki kan damarlarının sertleşmesi veya daralması sonucunda bacaklarda ve kollarda ağrı, uyuşukluk veya halsizlik,

Boyun da, çenede, boğazda, üst karın veya sırtta ağrı

Soluk gri veya mavi ten rengi, Ateş, kuru ve kalıcı öksürük,

Deri döküntüleri veya ciltte meydana gelen dökülmeler yer alır.

Kalp Damar Hastalığının artmasına etken Faktörler arasında şunlar sayılabilir.

1. Kilo ve obezite
2. Diyabet ve insülin direncinin artması, Genetik geçmiş
3. Kötü beslenme, Meyve ve sebze tüketiminin azalması
4. Fiziksel aktivitenin azalması, hareketsizlik
5. Hipertansiyon  
6. Sigara ve nargile kullanımı
7. Kan Yağlarındaki Yükseklik (Kolestrol)
8. Metabolik sendrom 
9. Otoimmun hastalıklar